Spastislik Nədir?
Spastislik, əzələlərin artmış tonusu və ya sərtliyi ilə xarakterizə olunan nevroloji pozğunluqdur. Bu vəziyyət beyin və ya onurğa beyninin zədələnməsi nəticəsində inkişaf edir.
Spastislik uşağın hərəkət qabiliyyətini, günlük fəaliyyətlərini və həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə təsir edə bilər.
Spastisliyin Səbəbləri
Serebral Palsy:
- • Spastik serebral palsy (ən yaygın növ)
- • Hemiplegia (bir tərəfin zədələnməsi)
- • Diplegia (ayaqların əsas təsiri)
- • Tetraplegia (dörd əzvanın təsiri)
Travmatik Beyin Zədələnməsi:
- • Doğum travması
- • Baş zədələnməsi
- • Hipoksik-ishemik ensefalopati
- • İnme və ya beyin qansızması
Onurğa Beyni Zədələnməsi:
- • Spina bifida
- • Onurğa travması
- • Tumor və ya infeksiya
- • Demilinizasion xəstəliklər
Spastisliyin Dərəcələri və Qiymətləndirmə
Modified Ashworth Scale:
0Normal əzələ tonusu
1Hərəkət sonunda yüngül artım
2Hərəkət boyunca orta müqavimət
3Ciddi müqavimət, çətin hərəkət
4Sərt, hərəkətsiz əzələ
Müalicə Metodları
Botox (Botulinum Toksin) Müalicəsi:
Mexanizm:
- • Neyromuskulyar kəsilməni bloklayır
- • Əzələ spazmını azaldır
- • 3-6 ay müddətində effektiv
- • Lokal təsir göstərir
Üstünlüklər:
- • Minimal invaziv prosedur
- • Sistemik yan təsirlər az
- • Hərəkət qabiliyyətini artırır
- • Ağrını azaldır
Fiziki Terapiya:
Stretching:
- • Passiv hərəkət məşqləri
- • Sustained stretching
- • Serial casting
- • Splinting və bracing
Gücləndirilməsi:
- • İzometrik məşqlər
- • Funksional aktivitələr
- • Koordinasiya məşqləri
- • Tarazlıq təlimi
Dərman Müalicəsi:
- • Baclofen (əzələ relaksantı)
- • Tizanidin (alfa-2 agonisti)
- • Dantrolene (kalsium kanalı blokeri)
- • Diazepam (qısamüddətli istifadə)
- • İntrathekal baclofen pump
Cərrahi Müdaxilələr:
- • Selective dorsal rhizotomy (SDR)
- • Tendon uzatma əməliyyatları
- • Osteotomiya və sümük düzəlişi
- • Arthrodez (oynaq fiksasiyası)
- • Baclofen pump implantasiyası
Botox Müalicə Prosesi
Əvvəlki Qiymətləndirmə:
- • Detallı nevroloji müayinə
- • Spastislik dərəcəsinin ölçülməsi
- • Hərəkət qabiliyyətinin qiymətləndirilməsi
- • Video analizi və gait qiymətləndirməsi
- • Müalicə məqsədlərinin müəyyənləşdirilməsi
İnjeksiya Proseduru:
- • Lokal anesteziya və ya sedation
- • Elektromyography (EMG) istifadəsi
- • Ultrasound guidance
- • Dəqiq əzələ lokalizasiyası
- • 15-30 dəqiqə prosedur müddəti
Müalicə Sonrası:
- • 24-72 saat içində təsir başlanğıcı
- • 2-4 həftə maksimal təsir
- • İntensiv fiziki terapiya proqramı
- • Müntəzəm izləmə və qiymətləndirmə
- • 3-6 ayda təkrar injeksiya
Kompleks Rehabilitasiya Yanaşması
Multidissiplinar Komanda:
- • Uşaq nevroloqu
- • Fiziki terapevt
- • Peşə terapevti
- • Ortez-protez texniki
- • Sosial işçi və psixoloq
Ev Proqramları:
- • Gündəlik stretching rutini
- • Funkisonal aktivitələr
- • Oyun-əsaslı məşqlər
- • Valideyn təlimi
- • Mühit adaptasiyası
Nəticələr və Prognoz
80%
Botox müalicəsi ilə yaxşılaşma
70%
Hərəkət qabiliyyətində artım
90%
Ağrı azalması
Dr. Ülkər Mürsəlova
Uşaq Nevroloqu
Spastislik müalicəsi və Botox terapiyası sahəsində mütəxəssis. Avropa və Amerika təcrübəsi ilə uşaqlarda hərəkət pozğunluqlarının müalicəsində fəaliyyət göstərir.
Spastislik Müalicəsi
Uşağınızda spastislik əlamətləri müşahidə edirsinizsə, modern müalicə seçimləri üçün mütəxəssis konsultasiyası alın.
Konsultasiya üçün Müraciət Edin